pozdrowienia zza ściany

Pan Ho.: To było tak: dowiedzieliśmy się, który blok będzie nasz i przychodziliśmy na budowę. Jeszcze Trasa Łazienkowska była rozkopana, w budowie. Po jakichś krawężnikach, zakosami się szło do tego bloku, żeby nie utopić się w błocie. Marzec był, przed Wielkanocą, a klucze dostaliśmy i przeprowadziliśmy się w maju 1975.

Pani Ho.: Tam kapusta wcześniej rosła przecież. No i dwadzieścia lat tam mieszkaliśmy na 9 piętrze. Były trzy mieszkania: 61 – nasze, 62 – Mirona, i 63 – państwa Cho. Z tytułu tej małej klatki dosyć dobrze się znaliśmy wszyscy, no bo wystarczyło mocniejsze stuknięcie drzwiami, to reszta wiedziała.

Pani Ho.: Pamiętam, jak się pierwszy raz dowiedziałam, że nasz sąsiad to jest TEN Białoszewski. Na początku nie wiedzieliśmy o tym. Ktoś przez pomyłkę zapukał do naszych drzwi i zapytał: Czy tu jest pan Białoszewski? Ja mówię: Białoszewski? Ten Białoszewski? – on wtedy bardzo dużo publikował w „Przekroju”. Krakowski teatr wystawiał jakiś jego monodram i ja tak pytałam: Czy to aby na pewno ten Białoszewski, tu u nas? Tak, poeta Białoszewski tutaj mieszka. Dopiero później jego samego poznaliśmy. Taki trochę dziwak, bardzo miły, bardzo sympatyczny – dla nas spokojny miły pan.

Pan Ho.: Mi się wydaje, że mieszkańcy Lizbońskiej w znakomitej większości mieli w nosie Białoszewskiego i to, co on pisał.http://i.wp.pl/a/f/jpeg/31503/miron10.jpeg

Pani Ho.: Sądzę, że niewielu wiedziało, że obok pisarz mieszka.

Pan Ho.: Poza tym Mirona mało kto widział, bo on wychodził po zmroku, wieczorami.

Pani Ho.: Nocami często spacerował, pracował. W dzień spał. Jak ktoś szedł na 6, czy nawet na 8 do pracy, to go nie spotykał.

Pan Ho.: Z faktu, że nie chodził dniami tylko wieczorami, wynikało, że zawsze był taki blady.

Pani Ho.: Poza tym bardzo był chory na serce. W końcu kolejny zawał go dopadł. Miał taką ziemistą cerę typowych sercowców. Do tego bardzo chętnie na czarno się ubierał. Miał taką dyżurną czarną kurtko-marynarkę i berecik z antenką. Tak się najczęściej ubierał. Nie jakiś stylowy, tylko taki klasyczny z antenką.

Pan Ho.: To przepraszam, dozorca nasz lepiej się ubierał i wyglądał, chociaż był to człowiek prosty. Miron często chodził w płaszczu paskiem zawiązanym i z tym berecikiem. Ale to nie wyglądało jakby pozował – to nie był typ demonstracyjnej abnegacji, nie. To po prostu człowiek, który miał tak bogate życie wewnętrzne. Myślę nawet, że bardziej bezwiednie niż świadomie – wszystko robił, żeby nie było go widać, żeby się go nie zauważało. W tych książkach to wszystko widać.

Pani Ho.: Tak jak my, mieszkał tam od 75 roku. No, mamy wszystkie jego książki z dedykacjami. A szczególne zaprzyjaźnienie się powstawało na samym początku. Zupełnie przypadkiem zobaczyliśmy, że przechodzą technicy i zakładają telefony, więc szybko się zapytaliśmy: Czy my możemy też? – No tak, mamy wolne numery.

Mirona widocznie nie było w domu, bo nie miał telefonu i przychodził do nas, jak potrzebował zadzwonić. I stąd taka z nami bliższa znajomość niż z innymi sąsiadami.

Pan Ho.: On praktycznie może ze dwa razy korzystał z tego telefonu, ale prawdopodobnie chodziło o komfort, że zawsze może. Dla nas to był żaden problem.

Byłem zapraszany na wtorki literackie, on organizował takie spotkania. Była herbata, czasem jakieś ciastka, czy paluszki, czasem jakaś jedna butelka wina, a siedziało osób nawet kilkanaście – głównie młodzi ludzie z uniwersytetu. Nie było tam żadnej agitacji politycznej – nigdy się nie rozmawiało o tym. Miałem tam rolę szczególną, bo nie byłem niestety znawcą literatury, czy znawcą spraw, o których oni mówią, natomiast byłem niesłychanym autorytetem technicznym dla Mirona – parę razy mu coś tam naprawiłem. On telewizora nie miał. Raz mówi: Radio nie gra – dramat – ono już od paru tygodni jest nieczynne. Nie może sobie wieczorem włączyć, a muzyki chciałby posłuchać. Ja mówię: No to pan pokaże. Tylko bezpiecznik trzeba było wymienić. Zorientowałem się o co chodzi – a elektronik ze mnie żaden, nigdy nie miałem pojęcia, tylko tak po prostu… Więc byłem po tym, przez kilka spotkań przedstawiany przez Mirona jako cudotwórca, który nawet radio potrafi naprawić. Mówił: Zobaczcie, to jest mój sąsiad, zaprzyjaźniona osoba. Na tych spotkaniach poznałem również Kazimierza Wykę. Do szkoły podstawowej i średniej chodziłem na Mazurach, ale mieliśmy takiego polonistę,  który w nas próbował zaszczepić wiedzę o literaturze. Także były takie nazwiska jak Wyka, Kot, Sandauer –jak mój polonista je wymawiał, to niemalże na baczność stawał. A potem Miron Sandauerowi tłumaczył, jakim jestem cudotwórcą, bo nawet radio potrafię naprawić. To się żyje na takich śmiesznych peryferiach historii. To były świętości dla ludzi zajmujących się literaturą w owym czasie, a tutaj ja byłem stawiany, przedstawiany im jako cudotwórca.

Pani Ho.: A tu już jest dedykacja z 81 roku. Miron bardzo sobie cenił widok na Trasę. Oddzielała nas od trasy szkoła – Zespół Łączności – który zresztą tam jest do dzisiaj. I ten zespół szkół miał za płotem posadzone mnóstwo topoli. I my z tego 9 piętra, jak patrzyliśmy w dół, to czubki tych topoli widzieliśmy. To był taki ładny widok, dużo zieleni. On to bardzo lubił i ciągle pisał o tych topolach.

foto:bloki_to_my

Bardzo dziękuję państwu Ho. za rozmowę!

Dalsze jej części będziemy publikować w kolejnych wpisach.

A tu Białoszewski o topolach:

Wracałem spod swojego mostku na skrót łączką, wzdłuż topól. Jest tu ścieżka. Topól cały rząd. Idzie się w zapachach, w cieniu, jak na wsi. Ludzie, ci nowi, ci my, ośmielili się, już chodzą tędy z psami, z dziećmi, a nawet widziałem panią w kostiumie kąpielowym. To nasza łączka, nasza wieś. A nas w tym domu dużo. Ze sześćset, a może z osiemset. I tylko my jesteśmy z Lizbońskiej. Lizbońska 2. Lizbońskiej 1 nie ma i nie będzie, nigdy, bo po  nieparzystej stronie tyły szkoły, z piłką, z chłopakami.

Gorąc.

Miron Białoszewski, Chamowo,

Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2009, s. 14